- Τζέφερσον, Τόμας
- (Jefferson, Σάντουελ, Βιρτζίνια 1743 – Μουτιτσέλο, Βιρτζίνια 1826). Τρίτος πρόεδρος των ΗΠΑ. Γιος γαιοκτημόνων, σπούδασε νομικά και άσκησε με επιτυχία το δικηγορικό επάγγελμα, χωρίς όμως αυτό να τον απομακρύνει από τα πολιτιστικά ενδιαφέροντα, προς τα οποία είχε ισχυρή κλίση. Ενδιαφέρθηκε πράγματι για τις γλώσσες και τις λογοτεχνίες, κλασικές και σύγχρονες, για την ιστορία και τις κοινωνικές θεωρίες, ακόμα και για τα μαθηματικά, τις φυσικές επιστήμες, την αγρονομία, την αρχιτεκτονική. Μπαίνοντας στην πολιτική το 1769, συμμετείχε αμέσως στο κίνημα της ανεξαρτησίας και έγραψε τις Οδηγίες προς τους αντιπρόσωπους της Βιρτζίνιας στο Ηπειρωτικό Συνέδριο, που ήταν η πρώτη διακήρυξη της αρχής, ότι οι αγγλικές αποικίες της Αμερικής, αν και όφειλαν πίστη στον βασιλιά της Αγγλίας, δεν εξαρτόνταν από αυτήν. Στο Ηπειρωτικό Συνέδριο (1776) συνέταξε μεγάλο μέρος της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας και έπειτα, γυρίζοντας στη Βιρτζίνια, ασχολήθηκε με τον εκδημοκρατισμό της νομοθεσίας: συνέβαλε στην κατάργηση του θεσμού των πρωτότοκων, στον εκσυγχρονισμό του νομικού κώδικα και στη διεύρυνση του δικαιώματος της θρησκευτικής ελευθερίας. Προσπάθησε επίσης να κάνει κάτι για τη βαθμιαία κατάργηση της δουλείας, πρόβλημα που τον απασχολούσε γιατί φοβόταν, σχεδόν προφητικά, τους μελλοντικούς κινδύνους.
Αφού διετέλεσε κυβερνήτης της Βιρτζίνια, έγινε πρεσβευτής των ΗΠΑ στη Γαλλία (1774-89), όπου συνδέθηκε φιλικά με τον Λα Φαγιέτ και μερικούς επαναστάτες και ενίσχυσε την πίστη του στη δημοκρατία. Έγινε κατόπιν υπουργός Εξωτερικών, όταν προσέκρουσε όμως στην αντίδραση των εχθρών του της δεξιάς –των ομοσπονδιακών με αρχηγό τον μεγάλο του αντίπαλο Χάμιλτον– αποσύρθηκε από την κυβέρνηση και ίδρυσε δικό του κόμμα (από το οποίο κατάγεται το σημερινό Δημοκρατικό). Το 1796 έγινε αντιπρόεδρος των ΗΠΑ και συγχρόνως αρχηγός της αντιπολίτευσης. Τελικά το 1800 εξελέγη πρόεδρος και κυβέρνησε 8 χρόνια, καταλαμβάνοντας εξαιρετική θέση μεταξύ των μεγάλων πολιτικών της αμερικανικής ιστορίας. Εχθρός της απολυταρχίας και της αριστοκρατίας, υποστήριξε τα δικαιώματα του ατόμου και την τοπική αυτονομία και πίστευε, ότι η μόρφωση του λαού και η υποστήριξη του αγροτικού και πατριαρχικού χαρακτήρα της αμερικανικής κοινωνίας της εποχής του θα έσωζαν τις ΗΠΑ από τα κακά του εκβιομηχανισμού και τις κοινωνικές συγκρούσεις.
O τρίτος Πρόεδρος των ΗΠΑ Τόμας Τζέφερσον, σε προσωπογραφία της εποχής του, που βρίσκεται στο Κολέγιο Λαφαγιέτ, στο Ήστον της Πενσυλβανίας.
Dictionary of Greek. 2013.